حسن گیاهی مدیر امور برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری روستایی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی در یادداشتی نوشته است: متاسفانه با شروع دوره نوگرایی(مدرنیته) باکاهش سطح اعتماد به نفس عمومی ناشی از حس برتری غرب، بخش زیادی از شیوه زیست سازنده تاریخی به نفع الگوهای وارداتی از دست رفت. با وجود تحت الشعاع قرار گرفتن ارزش‌های کهن زیستی روستایی، خوشبختانه هنوز هم روستاهایی در سرزمین پرگهر ایران وجود دارند که تجربه زیست فرهنگی و تاریخی آگاهانه خود را حفظ و یا احیاء کرده‌اند. حال که رویکرد پست مدرن بر دنیا حاکم است و دوره خودبرتر بینی مدرنیته و غرب کمرنگ شده و  دنیای جهانی شده به ارزش دانش و سنت های کهن پی برده است، سازمان جهانی جهانگردی چند سالی است در پی معرفی روستاهایی است که ارزش‌های مذکور را هم‌زمان با برخورداری از دانش نوین و ارتباطات جهانی، حفظ کرده و پایداری فرهنگی، اجتماعی، زیستی و... در آن‌ها کرده ویژه‌ای دارد و گردشگری و فعالیت های مرتبط در آن در اقتصاد و ارتزاق  آنها نقش مهمی ایفا می‌کند. انتخاب بهترین دهکده گردشگری از سال ۲۰۲۱ توسط سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) دنبال می‌شود و هدف از این اقدام تبدیل گردشگری به محرک توسعه روستایی و رفاه روستاییان است، سازمان جهانی گردشگری ۹ شاخصه از جمله دارا بودن منابع فرهنگی، ترویج و حفاظت از آن، پایداری اقتصادی، محیطی، اجتماعی، پتانسیل گردشگری و توسعه و یکپارچگی زنجیره ارزش، حاکمیت و اولویت‌بندی گردشگری و نیز امور بهداشت، ایمنی و امنیت را به عنوان معیارهای انتخاب روستاهای جهانی اعلام کرده است که روستای کندوان توانست امتیاز قابل قبولی را از این موارد کسب کند.
روستاهای نقاط مختلف کشور و از جمله جنوب استان خراسان رضوی علاوه بر تاریخ و فرهنگ غنی، ‌آداب و رسوم کهن و ارزشمند خود را حفظ کرده‌اند و از ظرفیت خوبی برای توسعه و رونق صنعت گردشگری  و انتخاب به‌عنوان دهکده نمونه جهانی برخوردارند. ریاب نیز گنجینه‌ای است که مفاهیم فرهنگی، اجتماعی و زیست محیطی و انسانی سنتی و کهن ارزشمند و درخوری را در دل خود جای داده که با درک موضوع توسط مردم و مدیران احیا شده است.
 روستاهای بسک(روستای ملی صنایع دستی شاخه ابریشم کشی) در شهرستان تربت حیدریه دیگر کاندیدای جهانی شدن است، روستای بسک به عنوان اولین روستای ملی ابریشم‌کشی در سال ۹۷ به ثبت رسید. این روستا به عنوان اولین روستای ملی صنایع دستی در استان خراسان رضوی است. بسک تقریبا ۴۰۰ نفر جمعیت دارد و  چیزی حدود ۱۳۰ خانوار و ۹۳ کارگاه ابریشم‌کشی در آن فعال هستند. در این کارگاه‌ها معمولا مرد و زن و به صورت   خانوادگی به کار ابریشم‌کشی مشغول هستند.
روستای کنگ در شهرستان طرقبه و شاندیز دیگر کاندیدای جهانی شدن است، گردشگری و بوم‌گردی به‌عنوان عامل مهم تحرک و توسعه و حفظ بافت تاریخی و پلکانی معماری این روستا عمل می‌کند. در این روستا از چند واحد بوم گردی و بافت معماری کوهستانی آن بازدید و به‌صورت چهره به چهره با اهالی، مدیران تاسیسات گردشگری  و امام جماعت روستای گفتگو و روایت های مرسوم و تاریخی کنگ را از زبان آنها شنیدیم. زیرساخت‌های ارتباطاتی (الکترونیکی) جهانی از مهم‌ترین مولفه‌های انتخاب روستای نمونه جهانی است که متاسفانه ضعف‌هایی در این شاخص در روستاهای کشور وجود دارد باید تلاش کنیم چالش‌های اینچنینی را رفع کنیم.
خراسان رضوی را به واسطه برخورداری از تنوع اقلیمی کوهستانی، کویری، بیابانی و پایکوهی مشحون از روستاهای با ظرفیت های مختلف گردشگری دانست که از میان آنها در این مرحله چهار روستای بسک،ریاب، کنگ و اخلمد بعنوان نامزد این استان به تهران معرفی شده اند.
رسالت گردشگری در روستاها، کمک به توسعه پایدار و ایجاد اشتغال مفید و سازنده و حفظ ارزش های کهن فرهنگی و زیست محیطی آن است، معرفی روستاها به‌عنوان نامزد دهکده جهانی را فرصتی مغتنم برای دیده و شنیده شدن توانمندی های گردشگری روستایی کشور است.
استان خراسان رضوی با حدود ۶.۵ میلیون نفر جمعیت و ۳۴ شهرستان قریب به ۳۲۲۰ روستا دارد که تا کنون با بررسی‌های کارشناسی تعداد ۱۱۸ روستا دارای ظرفیت گردشگری شناسایی شده که از این تعداد ۱۷ روستا جزو روستاهای هدف گردشگری مصوب هستند که با مستندسازی و برطرف کردن برخی ضعف‌های زیرساختی، زمینه ثبت جهانی روستاهای واجد شرایط خراسان رضوی فراهم شود. روستاهای دارای قابلیت ثبت ایران در فهرست دهکده های جهانی،  بعد از بررسی نهایی به سازمان جهانی گردشگری پیشنهاد می‌شوند تا تعدادی از آن‌ها سال آینده میلادی در زمره دهکده های جهانی ثبت شوند. مشارکت مردم در توسعه گردشگری، مرمت و احیا بافت تاریخی، حفظ اصالت های ملموس و ناملموس روستایی، ایجاد و توسعه زیرساخت ها بویژه زیرساخت های الکترونیکی و...از مهمترین شاخص های ثبت جهانی روستاها را عنوان کرد.
در همین راستا سید مصطفی فاطمی فیروزآبادی مدیرکل دفتر توسعه گردشگری وزارت میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی از روستاهای پیشنهادی ثبت جهانی خراسان رضوی و یوسف بیدخوری معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی ظرفیت های گردشگری و زیرساختی روستاهای ریاب، بسک و کنگ در استان خراسان رضوی را مورد ارزیابی قرار دادند که امیدواریم این روستاها که گام های پیشرفت و توسعه بر مبنای گردشگری و صنایع‌دستی را برداشته  در زمره روستاهای جهانی قرار گیرند.
 

انتهای پیام/